آیه های زندگی

جلوه های رفتار صادقانه پیامبر با مومنان

1.      مشورت

 یکی از موارد بی صداقتی عملی این است که حاکمی در امور سیاسی به نظرات دیگران اهمیت ندهد این امر نشانگر خود برتر بینی و استفاده ابزاری نمودن او از دیگران است که در نهایت به استبداد رأی حاکم و سرخوردگی مردم می انجامد و مردم خود رادر حكم ابزار تصور می کنند ، ابزارى بى‏روح و بى‏جان. ولى وقتى خود آنها را در جريان گذاشتيد، روشن كرديد و در تصميم شريك نموديد، احساس شخصيت مى‏كنند و در نتيجه بهتر پيروى مى‏كنند.( مطهرى، مجموعه‏آثار، ج‏16، ص: 180)  با توجه به اصل تکریم و دوری از خود برتر بینی، خداوند به پیامبر خود دستور می دهد در برخورد با مومنان با رعایت تکریم رفتار نموده و به نظرات آنها احترام قائل شود و در عرصه تدبیر امور اجتماعی با مومنان مشورت می نماید  و در مواردی که نظر مفیدی ارائه می شد آن را قبول کند.

خداوند متعال در قرآن کریم به این مهم توجه پیامبر را جلب کرده و می فرماید:

« ... وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلينَ» (آل‏عمران : 159) در كارها با ايشان مشورت كن و چون قصد كارى كنى بر خداى توكل كن، كه خدا توكل كنندگان را دوست دارد.

اين هم از شؤون اخلاق نرم و ملايم پيغمبر بود. ایشان نيازى به مشورت نداشتند ولى مشورت مى‏كردند براى اينكه اولًا ديگران ياد بگيرند، و ثانياً مشورت كردن شخصيت دادن به همراهان و پيروان است.

در ادامه آیه می فرماید: «وَ شاوِرْهُمْ فِى الْامْرِ فَاذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ.» اى پيغمبر! همين قدر كه تصميم گرفتى، به خدا توكل كن و كار خودت را شروع كن و از خداى متعال هم مدد بخواه.

پیامبر (ص) با اينكه فرمانش ميان اصحاب بى‏درنگ اجرا مى‏شد و آنها مكرر مى‏گفتند چون به تو ايمان قاطع داريم اگر فرمان دهى كه خود را در دريا غرق كنيم و يا در آتش بيفكنيم مى‏كنيم، او هرگز به روش مستبدان رفتار نمى‏كرد؛ در كارهايى كه از طرف‏ خدا دستور نرسيده بود، با اصحاب مشورت مى‏كرد و نظر آنها را محترم مى‏شمرد و از اين راه به آنها شخصيت مى‏داد. در «بدر» مسئله اقدام به جنگ، همچنين تعيين محل اردوگاه و نحوه رفتار با اسراى جنگى را به شور گذاشت. در «احد» نيز راجع به اين كه شهر مدينه را اردوگاه قرار دهند و يا اردو را به خارج ببرند، به مشورت پرداخت. در «احزاب» و در «تبوك» نيز با اصحاب به شور پرداخت.(مطهرى، مجموعه‏آثار، ج‏2، ص: 260)

2.      هماهنگی در سیاست های اتخاذ شده در طول دوره رهبری

پیامبر خدا با ارتباطی که با عالم غیب داشت کلیه برنامه های سیاسی و اجتماعی حکومت اسلامی را از منبع وحی الهی دریافت و اجرا می‌کرد و با توجه به اینکه وحی الهی عاری از هر گونه تضاد و تناقضی است به همین جهت سیاست‌ها و مواضع سیاسی پیامبر همگام با وحی الهی در سراسر عمر رسالتشان هماهنگ و مکمل همدیگر بوده است.

این تاکید و این تهدید نشانگر حقانیت و صداقت پیامبر خدا وی باشد.

پی نوشت:

*دانش پژوه مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم قرآنی موسسه امام خمینی (ره) قم

مطهری، مرتضی، نرم افزار مجموعه آثار، ج،16 ،مرکز تحقیقات کامپیوتری نور ، قم،1388ش .

 لینک دریافت قسمت قبلی(ق 12): http://ayehaiezendegi.blogfa.com/post/59