نویسنده : حسین اکبری *

مبانی صداقت در سیاست اسلامی

4- توجه به عزت جامعه اسلامی

از جمله شاخصه های مهم در حکومت اسلامی ، داشتن غرور يا مناعت و احساس شرافت ملی و دینی است؛ یعنی امت اسلامی باید تمام سعیش بر این باشد که دستش به سوی بیگانگان دراز نباشد..

 در بسيارى از تعبيرات اسلامى اين حالت غرور يا مناعت و احساس شرافت، تحت عنوان «عزت نفس» بيان شده است. در رأس اينها تعبير خود قرآن كريم است كه تعبيرى حماسى است:

«وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنينَ».(منافقون /8) عزت اختصاصاً از آنِ مؤمنان است،

يعنى مؤمن بايد بداند عزت اختصاصاً در انحصار مؤمنان است و اوست كه‏بايد عزيز باشد؛ عزت شايسته اوست و او شايسته عزت است. اين يك نوع توجه دادن به نفس است. (مطهرى، مجموعه‏ آثار، ج‏22، ص: 653)

 بر اساس بیان قرآن کریم منشاء عزت، خداوند است و  مسلمین در سایه اطاعت از خداوند و رسول الله است که می توانند به  عزت دست یابند. به هر میزان که از اطاعت و توکل و اعتماد امت اسلامی به خداوند کاسته شود به همان میزان از عزتشان کاسته خواهد شد . همچنین حاکم اسلامی نیز موظف است اين  حالت عزتمندی را در جامعه اسلامی زنده نگه دارد و در مقام تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری نیز به این حالت مطلوب و زیبای جامعه اسلامی آسیب نرساند

پیامبر اکرم(ص) می فرماید: اطْلُبُوا الْحَوائِجَ بِعِزَّةِ الْانْفُسِ- حوائج خويش را با عزت نفس بجوئيد(پاینده، نهج الفصاحه، ص219)

 اگر حاجتى به ديگران داريد از آنها بخواهيد، ولى با عزت نفس بخواهيد؛ يعنى براى حاجتى كه داريد، خودتان را نزد ديگران پست و ذليل نكنيد، عزتتان را حفظ كنيد و در حالى كه آن را حفظ مى‏كنيد اگر حاجت و نيازى داريد آن را طرح كنيد، نياز خودتان را با قيمت از دست رفتن عزتتان رفع نكنيد.

جمله معروفى است در نهج البلاغه كه حضرت ضمن خطابه‏اى به اصحابشان مى‏فرمايند: «فَالْمَوْتُ فى حَياتِكُمْ مَقْهورينَ وَ الْحَياةُ فى مَوْتِكُمْ قاهِرينَ »(نهج البلاغه،خطبه51) مردن اين است كه بمانيد ولى مغلوب و مقهور باشيد، و زندگى اين است كه بميريد ولى پيروز باشيد.

اينجا اساساً مسئله عزت و قاهريت و سيادت آنقدر ارزش والايى دارد كه اصلًا زندگى بدون آن معنى ندارد؛ اگر باشد مهم نيست كه تن انسان روى زمين حركت كند يا نكند، و اگر نباشد حركت كردن روى زمين حيات نيست.(مطهرى، مجموعه‏ آثار، ج‏22، ص: 654)

پی نوشت:

*دانش پژوه مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم قرآنی موسسه امام خمینی (ره) قم

  1. پاينده‏ ابو القاسم، نهج الفصاحة،چ4، دنياى دانش، تهران،‏1382ش‏.
  2. مطهری، مرتضی، نرم افزار مجموعه آثار، ج22،16،3،2، مرکز تحقیقات کامپیوتری نور ، قم .
  3. نهج البلاغه، هجرت،‏ قم، ‏1414 ق‏.

لینک قسمت قبلی(قسمت چهارم):http://ayehaiezendegi.blogfa.com/post/43

 

لینک قسمت بعدی(قسمت ششم):http://ayehaiezendegi.blogfa.com/post/46